MEĐUNARODNA AKCIJA "RILA 2025"

 

RILA – Musala n.v. 2925m – 03. 05. 2025. godine

 

ORGANIZACIJA:	SPK „SOKO“ Cetinje
VODIČ:	Dušan Kaluđerović
BROJ ČLANOVA KOJI SU UČESTVOVALI NA AKCIJI:	18 (Dušan Kaluđerović, Jelena Vušurović, Igor Rudović, Milena Vušurović, Zorica Štrbac, Milica Radonjić, Vanja Popović, Biljana Kojić, Sanida Pepić, Saša Radović, Marko Radović, Maja Latković, Dijana Dangubić, Marija Martinović, Jovana Bošković, Petar Martinović, Ivana Jovović, Dragan Pejović)
START/CILJ:	Borovec 1300mnm/Musala 2925mnm
MINIMALNA VISINA:	1300 mnm
MAKSIMALNA VISINA:	2925 mnm
TRASA PLANINARSKE RUTE:	Borovec (1300mnm) - planinarski dom „Musala“ (2389mnm) - planinarski dom „Ledeno jezero“ (2710mnm) - vrh Musala (2925mnm)
DUŽINA STAZE U JEDNOM SMJERU:	(12km)
VREMENSKE PRILIKE:	Sunčano
VRIJEME SA PAUZAMA:	Borovec (5:30h) - Pl.dom „Musala“ (9:20h); Pl. dom „Musala“ (10:05h) - vrh Musala (12:20h).
KORISNE INFO:	Radno vrijeme žičare Yastrebetz gondola, ali i radno vrijeme u planinarskim domovima često ne odgovaraju informacijama koje su dostupne na internetu.
ZANIMLJIVOSTI:	Nezvaničan i nikada potvrđen naziv Musale je Tangra.

 

Tekst: Biljana Kojić

U Cetinju, dana 21. 05. 2025. godine.

  

„Na ovaj lijep dan, uzmi jednu bugarsku ružu od mene.

Neka ti njen mirisni glas priča o Balkanu, o moru,

i o svima nama.“

 

Pjesma „Jedna bugarska ruža“ predstavlja simboliku gostoprimstva i povezanosti među ljudima, koji se poput ružinog mirisa širi i pamti, kao priča, ne samo o Bugarskoj i ljudima koji tamo žive, već kao priča o Balkanu. Ružu, kao neizostavan dekor bugarskog folklora, nalazimo u narodnim pjesmama, vezovima i nošnjama. Možda manje primjetno, ali uočljiva je i u reljefu. Ružini listovi su doline niz koje se sliva jutarnja rosa. Njena trnovita stabljika je staza koja raste iz kamena i snijega, dok latice izbijaju poput vrhova što se uspinju u savršenom skladu linija, dostojni divljenja izdaleka. Ipak jedan vrh dominira, Bugarskom, ali i prostorom Balkana. Musala nije običan vrh, već je najviša i najmirisnija ruža Balkana. Nisam je zamišljala kao grubu stijenu, nepristupačnu i surovu, već kao nešto mnogo nježnije. Ipak, njeno „trnje“ upozorava – priđi s poštovanjem. Pod njenim baršunastim laticama, skriva se oštrina koja ne pristaje uz njezinu nježnost, a ipak joj pripada. Planina i ruža dijele istu istinu. Ono što je najljepše, često je i najsurovije. Snaga i krhkost, privlačnost i opasnost, sve to živi u njenom biću. Baš kao što ruža skriva trnje ispod svojih nježnih latica, planina skriva svoju divlju snagu iza tišine i uzvišene ljepote. Na prvi pogled, planina očarava. Privlači svojom mirnoćom, punoćom života i ljepotom. Ali svaki kamen, stjenoviti greben ili oluja koja se naglo spusti bez upozorenja, podsjećaju da je ona sila. Ne možeš dodirnuti ružu bez pažnje, kao što ne možeš savladati planinu bez poniznosti.

 

Musala sa svojih 2925m nadmorske visine najviši je vrh planine Rile, Bugarske i Balkana. Toponim je izveden iz arapskih riječi „Mus Allah“ što znači „Blizu Boga“ ili „mjesto za molitvu“. U kratkom istorijskom periodu, od 1949. do 1962. godine, pod uticajem sovjetskog režima, naziv vrha bio je Stalinov vrh. Nakon pada Staljinovog kulta ličnosti i političkih reformi, ime mu je vraćeno u Musala. Zanimljiva je i teorija o imenu Tangra koji je u davnoj prošlosti moguće nosio ovaj vrh. Tangra je ime vrhovnog božanstva neba i svijetlosti kod starih Protobugara. Ukoliko bi se pošlo od pretpostavke da je najviši vrh Balkana možda nekad imao ritualni značaj i bio posvećen Tangri, onda ne iznenađuju ideje o Tangri kao nazivu za ovaj rilski vrh. Međutim, takav naziv nikada nije zvanično potvrđen. Iako mi Tangra zvuči primamljivo i podsjeća na srednjeazijske toponime visokih planinskih lanaca, Musala je zvučno ime koje odjekuje visinama Balkana.

 

Na Balkanu ima mnogo planina i vrhova, ali jedan je najviši. Zbog toga Musala plijeni i poziva da joj damo dio sebe i zauzvrat ponesemo ono što se očima ne vidi. Po drugi put, klupski i organizovano vraćamo se Rili i Musali, a ona nas dočekuje u drugačijem, proljećnjem ruhu. Upoznajemo je onakva kakva jeste od podnožja pa do samog vrha, osunčana, probuđena i razigrana. Nije bilo po planu da nam polazna tačka za uspon bude iz Boroveca (1300mnm), planinskog i ski-centra, smještenog na sjevernim padinama planine Rila. Međutim, nešto više od nas, odlučilo je da nema olakšica. Preciznije, to nešto na što nismo mogli uticati, znalo je da možemo više i bolje, da smo spremni da savladamo svih 1600m visinske razlike i kroz opasku naše simpatične domaćice Veselke saopštilo nam da „gondola ne radi“. Naš elan je možda samo za trenutak bio poljuljan, baš onako kako bi se ista ta gondola zanjihala uslijed neočekivanog naleta hladnog vjetra. Za razliku od mehanizacije, koja bi zakazala pod pritiskom određenih sila, čovjekov, ili bar duh planinara, nije lako pokolebati. Bili smo jedinstveni pri stavu da dodatnih 1000m visine koje trebamo preći jesu motiv koji daje snagu, energiju i volju za pokret.

 

U iščekivanju svitanja, dok je mrak još vladao nad planinom, naši koraci odzvanjali su šljunkovitom stazom. Kao da je planina zadržala dah, vladala je savršena tišina i mir koju su remetili samo obrisi svijetiljki što su se probijali kroz tamu i hladna svježina jutra koja je presjecala udisaj.  Koračamo širokom makadamskom stazom usječenom kroz bogatu šumu visokih četinara. Ubrzo se razdanilo, a prostorom je počelo da dominira zelenilo guste četinarske šume. Visoka stabla bora i smrče, ravna i uspravna, pružaju se u visinu stvarajući osjećaj zatvorenog, ali prozračnog prostora. Prizor je sada potpuno vidljiv. Makadamska staza vijuga kroz šumu i juri ka otvorenom nebu. Vlažan miris zemlje i vegetacije ispunjavaju zrak, a tišinu prekidaju udaljeni zvukovi ptica koje bude dan. Čuje se i šum vode. Sa padina, i sa svih strana slivaju se bujice koje prate put nizbrdo u potrazi za izlazom. Voda se probija između kamenja i korijenja, poskakuje preko prepreka i razliva se u sitne potoke koji živo teku uz ivicu staze. Zvuk vode donosi osjećaj stalnog kretanja i podsjeća da je krajolik, iako miran na prvi pogled, pun života. Na pojedinim mjestima potoci presjecaju stazu, pa ih preskačemo, tražeći stabilan oslonac na izbočenom kamenju. Voda je hladna i bistra, pa kada joj se približimo, osjeti se svježina koja se širi iz njenog toka. Napuštamo šumu i izlazimo na otvoren teren, na visinu od oko 2300mnm. Pogled se sada širi, nema više gustih stabala iznad glave, već prostran, valovit travnati plato koji se blago uzdiže i spušta u svim pravcima. Teren je potpuno drugačiji, mekan, natopljen vodom, prošaran bezbrojnim potočićima koji se slivaju niz padine. Na pojedinim mjestima trava jedva pokriva blatnjavu podlogu, a svaki korak ostavlja trag, dublji nego što bismo željeli. Cipele se lijepe za tlo, a mokra zemlja uporno zadržava stopala, kao da pokušava zaustaviti napredak. Iako nas teren usporava i traži akrobatske vještine savladavanja skrivenih zamki ispod zamrljanih površina, pogled koji se ukazuje pred nama izvlači nas iz svih poteškoća. Iznad travnatog platoa, uzdižu se zasniježeni vrhovi, bijeli i udaljeni, ali jasni pod sunčevim svijetlom. S nestrpljenjem gazimo u želji da travnat, mokar i blatnjav teren zamjenimo snijegom i pređemu tu bijelu liniju koja pravi razliku između proljeća i zime.

 

I zaista, kod planinarskog doma „Musala“ 2389mnm, zima još caruje. U dolinama pored doma, ukazuju se glacijalna jezera, sada jedva primjetna, pokrivena ledenom korom koja sve okolo odražavaju i poput uglačanog ogledala umnožavaju. Ovaj kutak planine, sa velikim zaleđenim jezerima, strmi vrhovi sa ogromnom masom vode u sebi,  koja poput vodenih ruku navire u kamenite doline, naprosto uhvate čovjeka. Ispod bijele površine, pod našim tragovima u snijegu, čuju se bujice koje jure. Potoci su još zarobljeni u snijegu. Tek po blagim udubljenjima u reljefu i sitnim pukotinama u sniježnom pokrivaču, može se naslutiti gdje voda počiva. Na pojedinim mjestima na kojima je snijeg počeo da popušta, izviru prvi šafrani. Ljubičasti cvijetovi probijaju se kroz bijelo, prkoseći zimi. Pred nama je završnih 600m visinske razlike. Teren postaje strmiji i snijeg nešto dublji. Koračamo oprezno, prateći liniju izohipse koja vijugajući navodi nas na još jedan planinski plato. Sunce je visoko, toplo je i bez vjetra, ali sniježna površina se ne topi lako. Ovdje planina čuva svoj ledeni karakter, uprkos proljećnjim temperaturama. Bez potrebe za dodatnom zimskom opremom, derezama ili cepinom, penjemo se do platoa na 2709mnm. Tu, smješteno u prirodnoj udolini, između stijena i sniježnih obronaka, počiva Ledeno jezero – najviše jezero na Balkanu. Površina mu je gotovo potpuno zaleđena. Pokriveno snijegom i okruženo bijelim padinama, odlično se kamufliralo jer se ne razlikuje od okolnog reljefa. Na prvi pogled čini se kao još jedna udolina, tiha depresija u sniježnom prostranstvu. Vješto je planina sakrila to jezero, čuvajući ga od pogleda.

 

Nismo se predugo zadržali tražeći pogledom jezero već nam je pažnju odmah privukao greben koji se izdizao iznad platoa. Njegova linija bila je jasna i oštra, bez dileme kuda vodi, jer znamo da nas još samo on dijeli do vrha. Pogled prema grebenu budio je novu vrstu uzbuđenja, mješavinu nestrpljenja i ushićenja. Ispred nas više nije bilo širokih padina ni nevidljivih jezera. Sada je staza bila konkretna, jasno iscrtana u reljefu, a cilj nadohvat ruke. Uspon grebenom zahtjeva nešto više pažnje, staza je uska i izložena, ali osigurana sajlom koja nam pruža oslonac. Poslednji metri su najuzbudljiviji. Prelazimo preko kaskadnih kamenih ploča, mokrih i klizavih pod ostacima razgaženog snijega, koje nas brzo povezuju sa samim vrhom. Sada je ispod nas cijeli masiv sa zasniježenim vrhovima, dubokim dolinama i dalekim horizontima koji se miješaju sa nebom. Ispod nas prostire se cijeli Balkan, a na samom vrhu sve sami Baklanci. Susrećemo se, prepoznajemo se osmijehom, a pjesmom pozdravljamo... Na Musali, najvišoj tački Balkana, susreću se ne samo pogledi, već i ljudi. Ona nije samo vrh planine, ona je postala zborno mjesto, tiho sjedište zajedništva. Na Musali, iznad svakodnevnih razlika, Balkan diše kao jedno.

Posjeta Bugarskoj ne bi bila kompletna bez obilaska njenog glavnog grada Sofije. Sofija je dobila naziv po crkvi Svete Sofije, izgrađene u VI vijeku, za vrijeme vladavine cara Justinijana. Naziv Sofija potiče od grčke riječi “σοφία”, što znači „mudrost.“ Sofija je jedan od najstraijih evropskih gradova, naseljena još prije 7000 godina, grad čije ulice doslovno počivaju na slojevima istorije. Dok hodate savremenim bulevarima, ispod vaših nogu prostiru se ostaci antičke Serdike – rimske varoši čiji su temelji pažljivo sačuvani i izloženi unutar metro stanice. U samom srcu grada, u krugu od samo nekoliko stotina metara, susreću se četiri vjere – pravoslavna crkva, džamija, sinagoga i katolička katedrala. Taj prostor, poznat kao „četiri vjere“simbol je bogate i složene duhovne mape Balkana.

Međutim, Sofija ne živi samo u prošlosti. Grad je i danas ispunjen pokretom – iz dubina izlaze termalni izvori čiju toplu vodu lokalno stanovništvo svakodnevno uzima sa javnih česama. Nad gradom, kao vječiti čuvar, uzdiže se planina Vitoša – ugašeni vulkan, danas planinarski i skijaški raj, ali i podsjetnik na geološku snagu skriveno prisutnu ispod mirne gradske površine. Sofija nije grad koji se nameće. Ona je grad koji se mudro otkriva – sloj po sloj, pogled po pogled, pričom istorije i tihom snagom prisutnosti.

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ O RADU SPK "SOKO" ZA 2024. GODINU

 GODIŠNJI IZVJEŠTAJ O RADU SPK "SOKO" CETINJE ZA 2024. GODINU

Na osnovu člana 54 stav 2 i stav 4 Statuta Sportskog planinarskog kluba „Soko“ sa sjedištem u Cetinju (u daljem tekstu: „Klub“), Upravni odbor Kluba na sjednici održanoj dana 16. 03. 2025. godine donosi

 

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ O RADU SPORTSKOG PLANINARSKOG KLUBA „SOKO“ CETINJE ZA 2024. GODINU

 

§  GENERALNI OSVRT NA KLUPSKE AKCIJE U 2024. GODINI

U izvještajnoj 2024. godini, po oblastima, detaljno su predstavljene djelatnosti Kluba, kao i brojne druge aktivnosti koje su sprovedene u skladu sa ovlašćenjima organa upravljanja u Klubu. Intenzivan rad uprave Kluba odražava se kroz broj i raznovrsnost realizovanih aktivnosti i većem učešću članova u realizaciji planiranih akcija, čime je stvoren ambijent za dostizanje kote Planom i programom zacrtanih normi za datu kalendarsku godinu. Klub je tokom izvještajnog perioda samostalno organizovao 38 klupskih akcija, i to:

•        30 planinarskih tura,
•         1 ekološka akcija,
•         6 akcija markiranja i uređenja planinarskih staza,
•         1 revijalna akcija.

Dinamika realizacije planinarskih tura tekla je prema unaprijed postavljenim ciljevima i pripremama, posebno kada je riječ o sprovođenju međunarodnih tura, uz prilagođavanje trenutnim uslovima na terenu i vremenskim prilikama.

Sprovedene su akcije markiranja na dijelu Primorsko - planinaske transferzale koja prelazi preko planine Lovćen, te je trasa na potezu od Krstca do Brajića, dužine 37km, u potpunosti, prohodna i markirana.

Uspješno su organizovane i akcije od posebne važnosti za Klub (Dan Kluba), te klupska manifestacija „Soko kamp 2024“, na kojima je iz godine u godinu primjetno veće interesovanje i učešće članova Kluba.

U nastavku izvještaja slijedi hronološki prikaz realizovanih uspona i drugih akcija tokom 2024. godine:

1.	Veliki Zebalac (Moračke pl)	2065m	14-Jan-24	Dušan Kaluđerović
2.	Štavna (Komovi)	1900m	21-Jan-24	Dušan Kaluđerović
3.	Volušnica (Prokletije)	1879m	27-Jan-24	Dušan Kaluđerović
4.	Žijevo (Kučke planine)	2131m	18-Feb-24	Dušan Kaluđerović
5.	Šljeme (Durmitor)	2455m	23-Mar-24	Dušan Kaluđerović
6.	Ranisava (Durmitor)	2084m	31-Mar-24	Dušan Kaluđerović
7.	Kanjon Mrtvice (Maganik)	350m	6-Apr-24	Dušan Kaluđerović
8.	Markiranje (Lovćen)	1250m	7-Apr-24	Dušan Kaluđerović
9.	Maja e Nigvacit (Prokletije)	2412m	13-Apr-24	Dušan Kaluđerović
10.	Markiranje (Lovćen)	1250m	20-Apr-24	Dušan Kaluđerović
11.	Trnovački Durmitor (Bioč)	2242m	28-Apr-24	Dušan Kaluđerović
12.	Markiranje (Lovćen)	1300m	6-Maj-24	Dušan Kaluđerović
13.	Markiranje (Lovćen)	1474m	11-Maj-24	Dušan Kaluđerović
14.	Kotor-Ivan. Korita(Lovćen)	1250m	2-Jun-24	Dušan Kaluđerović
15.	Pico del Teide (Tenerifi)	3715m	12-Jun-24	Dušan Kaluđerović
16.	Markiranje (Lovćen)	1250m	19-Jun-24	Dušan Kaluđerović
17.	Bendovac (Bjelasica)	1750m	23-Jun-24	Dušan Kaluđerović
18.	Krstarenje Bokom	0m	29-Jun-24	Dušan Kaluđerović
19.	Markiranje (Lovćen)	1474m	30-Jun-24	Dušan Kaluđerović
20.	Babina glava (Lovćen)	1474m	4-Jul-24	Igor Stjepčević
21.	Maglić (Maglić)	2386m	7-Jul-24	Igor Rudović
22.	Rujiški vrh (Lovćen)	1403m	14-Jul-24	Igor Stijepčević
23.	Hajla (Hajla)	2401m	21-Jul-24	Dušan Kaluđerović
24.	Gornji Stoliv (Vrmac)	240m	28-Jul-24	Igor Stjepčević
25.	Veliki Murakovac (Lovćen)	1387m	10-Avg-24	Dušan Kaluđerović
26.	Velika Vrata (Lovćen)	1250m	11-Avg-24	Dušan Kaluđerović
27.	Veliki Risnjak (Risnjak)HR	1528m	13-Avg-24	Aleksandar Brborović
28.	Biz Boe (Dolomiti)	3152m	15-Avg-24	Aleksandar Brborović
29.	Tofana di Rozes (Dolomiti)	3225m	16-Avg-24	Aleksandar Brborović
30.	3Cime di Lavaredo(Dolomiti)	2450m	17-Avg-24	Aleksandar Brborović
31.	Umovi (Sinjajevina)	1945m	24-Avg-24	Marko Radović
32.	Ararat (Turska)	5137m	29-Avg-24	Dušan Kaluđerović
33.	Babljak (Lovćen)	1604m	7-Sep-24	Dušan Kaluđerović
34.	Mytikas (Olimp) GR	2918m	24-Sep-24	Dušan Kaluđerović
35.	Karanfil Ljuljaševiča(Prokl.)	2224m	13-Okt-24	Igor Rudović
36.	Platno (Zeletin)	2126m	20-Okt-24	Dušan Kaluđerović
37.	Subra (Orjen)	1679m	26-Okt-24	Dušan Kaluđerović
38.	Uređenje staze-Izvor Soko	1040m	3-Nov-24	Dušan Kaluđerović
39.	Prutaš (Durmitor)	2369m	10-Nov-24	Igor Rudović

40.                  Loška (Lisinj)                           1353m         17-Nov-24           Dušan Kaluđerović

41.               Maglič (Kučke planine)            2142m        24-Nov-24            Dušan Kaluđerović

42.             Treštenički vrh (Lovćen)          1498m         29-Dec-24            Dušan Kaluđerović

 

1. PLANINARSKE TURE

Tokom 2024. godine Klub je uspješno organizovao 30 planinarskih tura u zemlji i inostranstvu. Shodno evidenciji o realizovanim planinarskim usponima, njih 12 izvršeno je na vrhove iznad 2000m. U zimskim uslovima, na planinama Crne Gore, realizovano je 7 planinarskih tura. Ostale ture, realizovane su kao jednodnevni ili višednevni usponi u zemlji i regionu.

A.    REGIONALNE TURE

Kada su u pitanju usponi na planine u susjednim zemljama, realizovane su dvije planinarske ture, i to na: Maja e Nigvacit 2412mnv (Prokletije) u Albaniji, kao i na Magliću 2386mnv na teritoriji Bosne i Hercegovine.

B.    MEĐUNARODNE TURE

Poseban akcenat stavljen je na realizaciju međunarodnih tura, od čega je uspon na Veliki Ararat u Turskoj sa svojih 5137mnv imao karakter ekspedicije.

-       Međunarodna akcija Pico del Teide 3715mnv (Tenerife, Španija)

Prva planom predviđena međunarodna akcija održana je u periodu od 08. do 15. juna, usponom na najviši vrh Španije - Pico del Teide 3715mnv, koji se nalazi na planini El Teide na Tenerifima. U akciji je učestvovalo 18 članova Kluba koji su se 12. juna našli na najvišoj tački Kanarskih ostrva i Španije. El Teide, predstavlja treći najveći vulkan na svijetu, ukoliko se kao mjera uzme dno okeana, te je sa svojom ukupnom visinom od 7500m najviši vulkan na Atlanskom okeanu. Specifični klimatski uslovi, činjenica da je vulkan poslednji put bio aktivan 1909. godine, te da još uvijek pokazuje geotermalnu aktivnost, što za posljedicu ima oskudnu vegetaciju i specifične geomorfološke forme, te respektabilna visina, čine El Teide atraktivnom destinacijom za planinare.

Učesnici međunarodne akcije „Pico del Teide“ bili su: Dušan Kaluđerović, Igor Rudović, Milica Radonjić, Jelena Vušurović, Milena Vušurović, Marija Martinović, Zorica Štrbac, Sanja Teslić, Maja Latković, Mladen Stanišić,  Aleksandar Radović, Vladana Lompar, Vesna Sanković, Zorica Plamenac, Ivana Jovović, Milica Vušurović, Jovana Bošković i Marko Marković.

-        Ekspedicija Ararat 5137 mnv (Turska)

U periodu od 24. do 31. avgusta realizovana je klupska ekspedicija Ararat 5137 mnv, na kojoj su učestvovala 4 člana Kluba. Uspon na najviši vrh Turske, izveden je sa jugoistočne strane, nakon četvorodnevnog boravka na planini i baznim kampovima 1 i 2, uz prilagođavanje na nadmorsku visinu, kako bi se osigurala sigurnost i adaptacija svih učesnika na uslove koji vladaju na visinima preko 5000m. Kombinacija visinskog izazova, biblijskih i istorijskih motiva zbog kojih je ponekad ograničen pristup ovoj planini, etapni uspon stazom kojom se smjenjuju geološke formacije, od vulkanskih stijena i prašine do zone vječitog leda i snijega,  uspon na ovu planinu čine jedinstvenim planinarskih doživljajem i uspjehom.

Učesnici ekspedicije „Ararat“ bili su: Dušan Kaluđerović, Jelena Vušurović, Aleksandar Radović i Konstantin Tadorashko.

-        Međunarodna akcija Olimp 2918 mnv (Grčka)

Nakon 2017. godine, kada je Klub prvi put organizovao uspon na Olimp, zbog velikog interesovanja članova, ponovo je realizovana međunarodna akcija na najviši vrh Grčke. U periodu od 22. do 25. septembra, 21 član Kluba učestvovao je na akciji koja je podrazumjevala uspon na olimpske vrhove Mytikas i Skolio, te posjetu Meteorama. Iako je Mytikas drugi naviši vrh Balkana, čini se da Olimp zbog svoje mitske simbolike i snažnog otiska koji ima u kulturi i tradiciji Antike, predstavlja planinu koja zauzima posebno mjesto na mapi želja svakog planinara.

Učesnici međunarodne akcije „Olimp“ bili su: Dušan Kaluđerović, Igor Rudović, Petra Kvesić, Milica Radonjić, Zorica Štrbac, Milena Vušurović, Biljana Kojić, Vanja Popović, Nataša Tatar, Aleksandar Radović, Marko Radović, Marko Marković, Zorica Plamenac, Petar Martinović, Maja Latković, Marija Martinović, Jovana Bošković, Mladen Stanišić, Sanja Kaluđerović, Ivana Jovović i Milena Borozan.

 

-        Individualni međunarodni usponi članova Kluba

Član Kluba Ivan Milošević učestvovao je u „Crnogorskoj planinarskoj ekspediciji Dolomiti 2024“ u organizaciji Kluba vojnih planinara „Kapetan“ iz Podgorice. U sklopu pomenute međunarodne akcije koja se održala u terminu od 11. do 18. avgusta 2024. godine, član Kluba uspješno je ispeo:

-        Veliki Risnjak, Risnjak (1528mnv), Hrvatska – 13. 08. 2024. godine,

-        Piz Boe, Dolomiti (3152mnv), Italija – 15. 08. 2024. godine,

-        Tofana di Rozes, Dolomiti (3225mnv), Italija – 16. 08. 2024. godine,

-        Tre Cime di Lavaredo, Dolomiti (kružna tura), Italija – 17. 08. 2024. godine.

 

C.     AKCIJE OD POSEBNE VAŽNOSTI ZA KLUB

 

-        Tradicionalni zimski uspon na Žijevo 2131mnv (Kučke planine)

Jedanaestu godinu zaredom, dana 18. februara 2024. godine održan je uspon na Žijevo 2131mnv u zimskim uslovima. Na akciji je učestvovalo 6 članova Kluba.

-        Jubilarni 300. uspon na vrh preko 2000 mnv (Hajla 2403mnv)

Dana 20. i 21. jula 2024. godine, Klub je realizovao dvodnevnu planinarsku turu na planini Hajla 2403mnv. Usponom na najviši vrh ove planine, obilježen je jubilej 300. uspona na vrhove preko 2000mnv. Na akciji je učestvovalo 7 članova Kluba, koji su bili smješteni u planinarskom domu Grope na Hajli.

-        Proslava Dana Kluba  (Subra 1679mnv, Orjen)

Proslava Dana Kluba (01.oktobar), odnosno obilježavanje jedanaeste godine postojanja i rada Kluba, zbog ranije preuzetih klupskh aktivnosti, održala se u periodu od 25. do 27. oktobra na planini Orjen. Program proslave obuhvatio je dvodnevni boravak u planinarskom domu „Za Vratlom“ i uspon na vrh Subra 1679mnv, kružnom stazom, uz obilazak geoloških i speleoloških atrakcija Orjena. U planinarskom domu organizovano je druženje članova Kluba. Na akciji je učestvovalo 20 članova.

-        Noćne ture

Tokom ljetnjih mjeseci u popodnevnim satima, održane su dvije tkz. noćne ture, rekereativnog karaktera i to kroz uspon na Babinu glavu 1474mnv na Lovćenu (15 učesnika) i na Gornji Stoliv 240m na Vrmcu (12 učesnika). 

 

-        Revijalna akcija – Krstarenje Bokom

Revijalna akcija Krstarenje Bokom koja okuplja veliki broj članova i prijatelja Kluba i koja ima za cilj zajedničke aktivnosti na otvorenom i ove godine imala je veliki odziv učesnik i bila najmasovnija akcija na kojoj je učestvovalo 52 lica.

-        Prednovogodišnje druženje i planinarska tura

Kraj kalendarske godine obilježili smo organizovanjem druženja u restoranu „Zamak u dolini bogova“ u Cetinju kojem su prisustvovala 32 člana Kluba. Druženje je bilo prilika da se okupi članstvo, sumiraju rezultati i, kroz opuštenu atmosferu, proslavi još jedna uspješno organizovana godina.

Završna planinarska tura u 2024. godini, održana je dana 29. decembra, usponom u zimskim uslovima, na Treštenički vrh 1498mnv, na Lovćenu. Na planinarskoj turi, učešće je uzelo 23 članova Kluba.

D.    „SOKO KAMP 2024“ – planinarski offline kamp u prirodi

U periodu od 09. do 11. avgusta 2024.  godine, na lokalitetu Lokve koji se nalazi na putnom pravcu Ivanova korita - Majstori održana je klupska vikend akcija “Soko kamp 2024”. Ovogodišnji Soko kamp organizovan je kao prvi planinarski offline kamp u prirodi. Osnovna zamisao organizatora bila je da se učesnici udalje od savremenih tehnologija i online sadržaja, te da se kroz raznovrsne sportsko-edukativne i kreativne aktivnosti povežu jedni sa drugima, timski djeluju, razmjene doživljaje i iskustva, ispolje svoju domišljatost i osobenost, što sve vodi ka osnaživanju i izgrađivanju trajnijih i kvalitetnijih odnosa među članovima Kluba i jačanju klupske zajednice.

§  Petak – 09. 08. 2024. godine (Prvi dan)

Prvi dan Soko kampa otpočeo je postavljanjem i opremanjem kampa prema unaprijed određenoj satnici i osmišljenoj šemi. Tom prilikom postavljeni su: 16 šatora, konstrukcija za osvijetljenje u kampu, agregat, opremljen je prostor za odlaganje hrane i pića, postavljena tehnička voda u kampu, uređen prostor za održavanje likovne radionice i prostor za društvene igre i kviz, logorska vatra. Sadržaj kampa je obogaćen izložbom oko 30 fotografija nastalih tokom izvođenja klupskih planinarskih akcija, te brojnim rekvizitima za kampovanje. Učesnici kampa počeli su da pristižu tokom popodnevnih sati, dok je prvo veče proteklo uz druženje, i zvuke gitare.

§  Subota – 10. 08. 2024. godine (Drugi dan)

Jutarnjom gimnastikom koju je vodila članica Kluba Tatjana Otašević otpočele su planirane dnevne aktivnosti u kampu. Lagani trening bio je uvertira pred polazak na zakazanu planinarsku turu koja je išla u pravcu Lokve – Majstori - vrh Veliki Murakovac (1387mnv). Vodič na turi bio je Dušan Kaluđerović, a na usponu je bilo 22 člana. Povratak je uslijedio istom trasom. Nakon kraćeg odmora i ručka, održana je likovna radionica na kojoj je učestvovalo 10 članova Kluba. Radionicu je vodio član Kosta Tadorashko, pod čijim mentorstvom su učesnici imali priliku da se upoznaju sa tehnikama crtanja i slikanja, te da iste primjene na slikarskom platnu kroz odabir jednog od ponuđenih motiva. Posebno interesovanje za učešće u likovnim aktivnostima iskazala su djeca koja su vježbala motoriku šake, pažnju i koncentraciju.

Članica Katarina Vukadinović bila je mentor radionice “Upoznavanje i Team building” usmjerene na međusobno upoznavanje i povezivanje učesnika kampa, a sve u cilju unapređenja saradnje u predstojećim djelatnostima Kluba. Kroz različite tehnike predstavljanja, upoznavanja, komunikacije, riješavanja izazova i sl, učesnici, odrasli, a naročito djeca, pokazali su na koji način koriste svoju maštu, logiku i volju. Igre su imale za svrhu ovladavanje interpersonalnim vještinama, koje je neophodno u kontinuitetu učiti i izgrađivati.

U večernjim satima održana je projekcija dokumentarnog filma “Touching the Void” snimljenog prema istinitom događaju koji se dogodio tokom alpinističkog pohoda na Siula Grande u Peruu.

§  Nedelja – 11. 08. 2024. godine (Treći dan)

Završni dan kampa otpočeo je jutarnjim treningom razgibavanja kojeg je vodila članica Jelena Vušurović. Nakon treninga i doručka, zainteresovani učesnici uputili su se u obilazak prirodne formacije “Velika vrata”. Na turi je u učestvovalo 26 članova. Turu je vodio član Dušan Kaluđerović.

Nakon povratka u kamp i kratkog predaha, učesnici su bili upoznati sa pravilima nagradnog kviza, te pozvani da se prijave za isti i formiraju ekipe od po 3 učesnika. Za nagradni kviz prijavio se 21 učesnik kampa, te je formirano 9 ekipa. Bilo je predviđeno da učesnici kviza prođu kroz dvije eliminacione faze u kojima su odgovarali na pitanja iz oblasti planinarstva u Crnoj Gori i svijetu, poznavanja planina, istorijata Kluba i uopšte poznavanja organizovanog planinarenja u zemlji i inostranstvu. Pobjednik je odlučen u poslednjoj, trećoj fazi takmičenja, prebrojavanjem svih sakupljenih poena, nakon čega su im dodjeljene prigodne nagrade za iskazano znanje. Nagradni kviz pripremila je članica Biljana Kojić.

Tokom trodnevne aktivnosti Soko kamp je posjetilo blizu 50 učesnika koji su prema sopstvenim afinitetima birali učešće u jednoj ili više ponuđenih aktivnosti.

2. EKOLOŠKE AKCIJE

Dana 03. novembra 2024. godine, započeta je prva faza rada na uređenju i markiranju lokalne planinarske staze, rekreativnog karaktera, na potezu Lazareva njiva - Izvor Soko – Osmogrk 1332mnv. Tokom prve faze rada izvedeni su radovi na uklanjanju šiblja, krčenje i širenje staze na pojedinim zaraslim dionicama, te uklanjanje plastike i sličnog otpada, na dijelu staze od Lazareve njive do Izvora Soko. Zbog velike količine vlage, radovi na markiranju staze odloženi su za drugu fazu rada, čija je realizacija predložena za period mart/april 2025. godine, kada će se sprovesti i drugi dio planiranih aktivnosti, a koji obuhvata nastavak aktivnosti na uređenju i markiranju staze na potezu od Izvora Soko do lovćenskog vrha Osmogrk, postavljanje više smjerokaza, mobilijara, te pečata i upisne knjige na vrhu.

3. AKCIJE MARKIRANJA I UREĐENJA STAZA IZ NACIONALNE MREŽE

U prvoj polovini tekuće godine, Klub je prema ranije donijetoj odluci, sproveo više akcija koje su imale za cilj da se u potpunosti markira, tokom 2023. godine, uređena i prokrčena staza broj 751 iz Nacionalne mreže staza, koja se prostire u dužini od 37km, trasom od Krstca do Brajića. Markirantski radovi na pomenutoj stazi odvijali su se prema sledećoj dinamici:

-        dana 07.04. markiranje staze od Ivanovih korita do Krstca (11 učesnika),

-        dana 20.04. markiranje staze od Brajića do Kuliješa(6 učesnika)

-        dana 06.05. markiranje staze Konjsko - Kuliješ i Konjsko - Majstori (6 učesnika)

-        dana 11.05 markiranje staze od Ivanovih korita do Babine glave (5 učesnika)

-        dana 19.06. markiranje staze od Majstora do Koložunskih greda (2 učesnika)

-        dana 30.06. markiranje staze od Koložusnkih greda do Babine glave (2 učesnika)

Staza broj 751 iz domena Nacionalne mreže planinarskih staza u potpunosti je markirana i uređena.

Dana 30.05. 2024. godine u Beranama je održan sastanak Komisije za markacije, planinarske staze, pješačke puteve i registar PSCG na kojem je u svojstvu načelnika pomenute Komisije prisustvovao predsjednik Kluba Dušan Kaluđerović. Na sastanku su pored predstavnika PSCG, učestvovali i predstavnici planinarskih klubova iz sjeverne regije Crne Gore. Na sastanku se raspravljalo o modelima uspostovljanja monitoringa na stazama koje su uređene i markirane tokom 2023. godine, potrebama revidiranja Odluke kojom se utvrđuje nacionalna mreža staza i druga bitna pitanja.

Drugi sastanak Komisije za markacije, planinarske staze, pješačke puteve i registar održan je na Podgorici, dana 03. 06. 2024. godine. Na sastanku su prisustvovali i članovi UO Kluba. Tema sastanka odnosila se na Kontrolu i promociju planinarskih staza koje su kao prioritetne, uređene i markirane u planinarskoj sezoni 2023. godine. Takođe, na sastanku se raspravljalo o stavovima i predlozima nadležnog Ministarstva koji uređuje ovu oblast, te i o iznalaženju optimalnog rješenja kako bi se u buduće na efikasan i za sve zadovoljavajući način regulisala ova oblast od opšteg interesa.

 

4. ADMINISTRATIVNI RAD ORGANA UPRAVLJANJA KLUBA

A.    UPRAVNI ODBOR KLUBA

Upravni Odbor Kluba („UO“) tokom 2024. godine održao je ukupno šest sjednica:

-       I  sjednica UO u 2024. godini održana je dana  09. 01. 2024. godine;

-       II sjednica UO u 2024. godini održana je dana  20. 01. 2024.godine;

-       III sjednica UO u 2024. godini održana je dana 04. 06. 2024. godine;

-       IV sjednica UO u 2024. godini održana je dana 22. 08. 2024. godine;

-       V  sjednica UO u 2024. godini održana je dana  19. 09. 2024.godine;

-       VI sjednica UO u 2024. godini održana je dana 15. 12. 2024. godine.

Aktivnosti Upravnog odbora bile su usmjerene na pripremanje dokumentacije za učešće na Javnom konkursu za sufinansiranje programa rada sportskih organizacija na teritoriji Prijestonice Cetinje i obezbjeđivanju finansijskih sredstava koja će doprinijeti realizaciji planiranih akcija za 2024. godinu. U tu svrhu Upravni odbor je usvojio na desetine odluka  kao pravni okvir za realizaciju Plana i programa Kluba za 2024. godinu, sa posebnim akcentom na organizaciju i sufinansiranje dijela troška međunarodnih akcija, organizovanje, pripremanje i finansiranje klupske manifestacije „Soko kamp“, proslave Dana Kluba i slično.

Članovi Upravnog odbora organizovali su u svom sjedištu, dana 06. 06. 2024, godine,  posjetu predsjednice PSCG Tatjane Ivanović kojoj je ovo bila i prva zvanična posjeta Klubu.

Predsjednik Skupštine PSCG Vladan Martić, dana 24. 07. 2024. godine, boravio je u radnoj posjeti upravi Kluba. Tom prilikom razgovaralo se o ključnim temama u vezi sa statusom planinarenja, izazovima i načinima sprovođenja i finansiranja klupskih aktivnosti, budućim projektima Kluba i sl.

Upravni odbor je tokom tekuće godine donio više odluka u vezi sa raspolaganjem klupskim rekvizitima i dodjeli istih istaknutim pojedincima. S tim u vezi, povodom izdavanja članske knjižice sa rednim brojem 200. novom i trenutno najmlađem članu Kluba Nikši Perišiću biće uručeni klupski rekviziti.

Članovi Upravnog odbora prisustvovali su Svečanoj sjednici Skupštine Prijestonice koja je upriličena u Vladinom domu na Cetinju, povodom obilježavanja 13. novembra, Dana Prijestonice i Dana oslobođenja Cetinja.

Članovi Upravnog odbora Biljana Kojić i Dušan Kaluđerović održali su više sastanaka sa predstavnicima lokalnih nadležnih organa u vezi sa realizacijom projekta adaptacije planinarskog doma na Ivanovim koritima na Lovćenu. Tom prilikom, upućena je Inicijativa o usklađivanju pravnog i faktičkog stanja na pomenutom objektu prema Ministarstvu prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine, dok je planirano održavanje sastanaka sa predstavnicima navedenog Ministarstva koji će imati za cilj definisanje statusa i namjene objekta, te sagledavanje mogućnosti i modaliteta adaptiranja, upravljanja i korišćenja planinarskog doma.

Predsjednik Kluba Dušan Kaluđerović, u svojstvu delegata Kluba u Skupštini PSCG i članica UO Kluba u svojstvu člana Radne grupe za izradu normativnih akata PSCG učestvovali su na Vanrednoj sjednici Skupštine PSCG koja je bila zakazana za 29. jul 2024. godine u Beranama. Zbog nedostatka kvoruma, sjednica Skupštine PSCG prekinuta je tokom rasprave po 4. tački usvojenog Dnevnog reda. Dušan Kaluđerović i Biljana Kojić, u istom svojstvu, učestvovali su i na Redovnoj godišnjoj sjednici PSCG koja je održana dana 21. decembra 2024. godine u Podgorici, na kojoj su, pored redovnih godišnjih izvještaja i tekućih odluka usvojeni: Predlog odluke o izmjenama i dopunama Statuta PSCG, novi Poslovnik o radu Skupštine PSCG, te Pravilnik o računovodstvenim politikama i Pravilnik Komisije za sportsko penjanje.

B.    SKUPŠTINA KLUBA

Tokom 2024. godine, Skupština Kluba zasjedala je dva puta. Redovna godišnja sjednica Kluba održana je dana 22. januara 2024. godine. Na sjednici se raspravljalo i usvojilo više akata: Godišnji izvještaj o radu Kluba za 2023.godinu, Finansijski iskazi za 2023. godinu, Plan akcija Kluba za 2024. godinu, Godišnji izvještaj o utrošku dodijeljenih sredstava Klubu od starne Prijestonice po osnovu Javnog konkursa za sufinansiranje programa rada sportskih subjekata za 2023. godinu i druga prateća akta.

Izborna sjednica Skupštine održana je dana 10. jula 2024. godine. Na Skupštini je donijeta odluka kojom je potvrđen mandat postojećim članovima ovog organa za naredni mandatni period od 5 godina. Dodatno, usvojena je Odluka o izboru predsjednika/ce Skupštine Kluba. Shodno jednoglasnoj volji članova Skupštine, aktuelnoj predsjednici Skupštine Sanji Janković povjereno je predsjedavanje Skupštinom Kluba u narednom, zakonskom mandatu od 5 godina.

5. HUMANITARNE AKTIVNOSTI U KLUBU

Humanitarna aktivnost u Klubu tradicionalno je nastavljena i tokom 2024. godine. U saradnji sa Organizacijom Crvenog krsta Prijestonice, četiri člana Kluba su uzeli učešće u akciji dobrovoljnog davanja krvi. Akcija je održana 11. jula 2024. godine.

6. NAGRADE I PRIZNANJA

Prijestonica Cetinje dodijelila je Sportskom planinarskom klubu “Soko” posebnu zahvalnicu za značajan doprinos afirmaciji sporta u 2023. godini. Zahvalnica je uručena na svečanosti povodom dodjele godišnjih priznanja iz oblasti sporta u Prijestonici Cetinje, održane dana 20. februara 2024. godine u Kraljevskom pozorištu “Zetski dom”. Nagradu je u ime Kluba primio predsjednik Kluba Dušan Kaluđerović.

U godini u kojoj je Sportski planinarski klub “Soko” obilježio prvu deceniju postojanja i uspješnog rada, uručeno priznanje nas čini izuzetno srećnim što smo svrstani među one koji su svojim sportskim rezultatima, reputacijom, ali i srčanošću i istrajnošću doprinijeli jačanju sportske zajednice u Prijestonici.

7. MEDIJSKA PROMOCIJA AKTIVNOSTI KLUBA I PREZENTACIJA RADA NA INTERNETU

O svim aktivnostima Klub redovno izvještava na svojim društvenim stranicama: Facebook i Instagram, kao i na i blogu Kluba koji broji preko 119500 posjeta.

Aktivnosti Kluba, naročito međunarodni usponi bili su propraćeni od strane gotovo svih vodećih medijskih kuća u zemlji, a kao i prethodnih godina o radu Kluba izvještavala je i lokalna RTV Cetinje.

Predsjednik Kluba Dušan Kaluđerović bio je gost radijske emisije na RTCG gdje je razgovarao na temu rada i razvoja Kluba.

Članovi Kluba i učesnici klupske ekspedicije „Ararat 2024“ Jelena Vušurović i Dušan Kaluđerović gostovali su u emisiji „E uživo“ na ETV u kojoj su prenijeli iskustva i impresije sa uspona na najviši vrh Turske.

Članovi Kluba i učesnici klupske međunarodne akcije „Olimp 2024“ Biljana Kojić i Dušan Kaluđerović u prilogu za Jutarnji program RTCG podijelili su dojmove stečene tokom međunarodnih uspona, realizovanih tokom 2024. godine, te predočili planove u vezi sa proslavom Dana Kluba i sprovođenja klupskih aktivnosti do kraja tekuće godine.

8. EDUKATIVNE RADIONICE

Povodom obilježavanja Međunarodnog dana planina 11. decembar, članica Kluba Milica Radonjić održala je tematsku radionicu za stariju grupu u JPU „Radost“ u Kotoru. Ovogodišnja tema Međunarodnog dana planina je glasila: „Rješenja za planine i održivu budućnost – inovacije, adaptacija i mladi“, čime se željelo ukazati na neophodnost inovativnog pristupa u rješavanju izazova sa kojima se suočavaju planinska područja, kao i potrebu uključivanja svih, a naročito mladih, u kreiranju tkz. zelene budućnosti. Kompleksnost teme ipak je djeci predškolskog uzrasta svedena na jednostavnu radionicu interaktivnog i kreativnog karaktera. U razgovoru sa djecom i saznanjima o njihovoj percepciji planina, ekosistema i prirode inspirišemo najmlađe i podstičemo njihovo odrastanje uz razvijanje ekološke svijesti. Putem stvaralaštva, kroz izradu maketa i crteža, recitacije i razne akcije reciklaže, djeca su napravila prvi korak u osvještavanju značaja planina i neophodnosti njihove zaštite. Planine su vitalni dio ekosistema, a održavanje njegove ravnoteže zadatak je koji kao Klub kroz edukativne radionice sprovodimo u radu sa djecom, već treću godinu zaredom.

9. KLUPSKA BIBLIOTEKA

Fond klupske biblioteke je nastavio da se uvećava. Isti je obogaćen značajnim brojem literalnih djela doniranih od strane više fizičkih lica koja su prepoznala vrijednost naše klupske biblioteke i poštovanje koje kao članovi Kluba imamo prema knjigama.

 

§  ZAKLJUČAK

Sumiranjem ostvarenih rezultata i izazova tokom 2024. godine, možemo primjetiti da je uprava Kluba posvećeno radila na realizaciji zadatih smjernica iz prethodne izvještajne godine. S tim u vezi, održao se kontinuitet i raznovrsnost planinarskih tura. Organizovane su tri međunarodne akcije, koje su po svojoj atraktivnosti, izazovnosti i pravovremenosti održavanja doprinijele većem odzivu članstva. Upravni odbor je posebnu pažnju posvetio organizovanju tematskog kampa koji je po svojoj zamisli, raznovrsnosti sadržaja i posjeti pokazao da je uložen trud kroz kreativnost i posvećenost svakom detalju, rezultirao željenim ishodom i zadovoljstvom svih učesnika.

Primjetan je manjak interesovanja članova za realizaciju ekoloških akcija i akcija uređenja i markiranja planinarskih staza, te je izostalo učestvovanje na obukama koje organizuje nadležni Savez, te učestvovanje u takmičarskim disciplinama.

Tokom 2024. godine realizovan je manji broj noćnih tura koje su godinama bile jedne od posjećenijih akcija. Takođe, primjetan je i nešto manji broj planinarskih tura koje su realizovane u zemljama regiona.

 

§  SMJERNICE ZA 2025. GODINU

Na poslednjoj sjednici Upravnog odbora Kluba usvojen je Predlog plana akcija za 2025. godinu koji po broju i raznovrsnosti planinarskih tura u zemlji i van granica Crne Gore predstavlja još jedan dobro osmišljen program akcija. Za realizaciju istog, pored finansijske komponente, neophodno je motivisati članstvo da se angažuje u organizaciji i vođenju pojedinih planinarskih tura, ali i davanju doprinosa u realizaciji drugih aktivnosti.

Klub će tokom 2025. godine sprovesti drugu i završnu fazu radova na uređenju i markiranju rekreativne staze koja vodi od Izvora Soko do Osmogrka, sa postavljanjem planiranih smjerokaza, mobilijara, upisne knjige i pečata.

Posebna pažnja u radu biće usmjerena na pohađanje obuka i sticanje sertifikata iz različitih planinarskih disciplina, organizovanju edukativnih radionica za nove članove, održavanje prezentacija o planinarenju i planinama u obrazovnim ustanovama i daljem radu na obogaćivanju sadržaja iz oblasti planinarstva.

Kada je u pitanju rad organa uprave Kluba, isti će u cjelosti biti usmjeren na unaprijeđenje svih oblasti rada, efikasnu realizaciju planom predviđenih aktivnosti, realizaciji započetih projekata i normativnih aktivnosti u oblasti planinarstva i pružanju podrške članovima Kluba u svrhu edukacije i usavršavanja.

U Cetinju dana 16. 03. 2025. godine.